Het eigen risico en de eigen bijdrage komen vaak als termen voorbij als het over de zorgverzekering gaat. Niet iedereen weet echter wat nu precies het verschil is. Het komt wel eens voor dat beide begrippen door elkaar gehaald worden. Er is echter wel degelijk een verschil aanwezig. Zo is er bij het eigen risico sprake van een vast bedrag per jaar. in 2018 is dat 385 euro. De eigen bijdrage is een variabel bedrag en afhankelijk van het hulpmiddel of zorgmiddel waar gebruik van wordt gemaakt. Er is geen sprake van het opstapelen van de eigen bijdrage, zoals dat bij het eigen risico wel het geval is. Als het bedrag van het eigen risico is bereikt, hoeft er niet meer te worden betaald. Bij een eigen bijdrage kan het bedrag steeds bij het verkrijgen van bepaalde zorg of de aanschaf van een hulpmiddel steeds opnieuw worden betaald.

Het eigen risico is op veel zorgvormen van de basisverzekering van toepassing, zoals ziekenhuiszorg, spoedeisend vervoer in een ambulance en medicijnen. Er zijn wel uitzonderingen, zoals een bezoek aan de huisarts. De eigen bijdrage is specifiek gericht op bepaalde zorgvormen en hulpmiddelen, zoals kraamzorg, gehoortoestellen en een kunstgebit. Voor veel zorgvormen is er geen eigen bijdrage van toepassing. Het bedrag van het eigen risico kan vrijwillig hoger worden vastgesteld. De eigen bijdrage kan eventueel vergoed worden via een aanvullende zorgverzekering. Naast de verschillen is er ook sprake van een overeenkomst en dat is dat er sprake is van een bedrag dat door de verzekerde zelf moet worden betaald. Er bestaat overigens een mogelijkheid dat zowel een bedrag van het eigen risico wordt aangesproken als dat er een eigen bijdrage moet worden betaald.