Het PGB staat voor persoonsgebonden budget en dat betreft een vergoeding die vanuit de overheid wordt verstrekt om mensen zelf de verantwoordelijkheid te geven zorg in te kopen. Het gaat hierbij onder meer om persoonlijke verzorging, intensieve zorg, begeleiding, hulpmiddelen, voorzieningen en persoonlijke verpleging. Als er PGB is toegekend staat het de aanvrager vrij om zelf zorgverleners in te huren voor de verzorging. Er kan voor iedereen die een beperking, stoornis of aandoening heeft en meer dan de reguliere zorg nodig heeft een aanvraag worden ingediend voor een PGB. Het kan hierbij onder meer gaan om personen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking.

Ook chronisch zieken, kwetsbare ouderen en jongeren met een stoornis, aandoening of psychische problemen kunnen voor PGB in aanmerking komen. De hoogte van het inkomen is niet van belang bij het vaststellen van het recht op persoonsgebonden budget. Het inkomen kan wel invloed hebben op de eigen bijdrage die in rekening wordt gebracht. In plaats van een persoonsgebonden budget is het mogelijk dat er zorg in natura wordt geboden. Er wordt dan bijvoorbeeld zorg verleend door een zorginstelling, zoals een organisatie die thuiszorg regelt. Er wordt dan door de organisatie bepaald welke zorg er wordt geboden en op welke manier die wordt geboden. Er worden duidelijke afspraken gemaakt over de zorgverlening.

Vormen van PGB

Er zijn meerdere vormen van PGB beschikbaar. Bijvoorbeeld via de Wet langdurige zorg. Dat kan van toepassing zijn als iemand langdurige en intensieve zorg nodig heeft. Een andere vorm is via de Wet maatschappelijke ondersteuning. Bijvoorbeeld als er begeleiding en ondersteuning geboden moet worden. Dat kan op individuele basis zijn of in groepsverband, zoals dagbesteding of thuiszorg. Ook hulpmiddelen en voorzieningen vallen hieronder. Er is ook PGB via de Zorgverzekeringswet mogelijk. Bijvoorbeeld indien er persoonlijke verpleging of verzorging nodig is, bijvoorbeeld als een kind autisme heeft en intensieve zorg nodig heeft. Via de jeugdwet is het ook nog mogelijk om PGB te krijgen als er hulp of ondersteuning nodig is voor het kind bij persoonlijke verzorging.

PGB aanvragen

De wijze waarop een persoonsgebonden budget aangevraagd kan worden, varieert ten opzichte van de vorm. Er kunnen in dat opzicht drie zorgloketten worden onderscheiden. Dat zijn de gemeente, het CIZ en de zorgverzekeraar.

Een indicatie voor een PGB ingevolge de Wlz dient te worden aangevraagd via het CIZ. Er wordt dan gekeken naar de persoonlijke situatie en naar de zorgbehoeften. Bovendien wordt gekeken naar welke zorg er gegeven moet worden, zoals verpleging, begeleiding bij activiteiten of bij een verblijf in een zorginstelling. Er kan gekozen worden uit een persoonsgebonden budget of uit zorg in natura.

Ingevolge de Wmo kan er bij de gemeente PGB worden aangevraagd als er hulp in het huishouden nodig is of als er begeleiding moet zijn voor bepaalde activiteiten. Ook voor aanpassingen in huis en voor voorzieningen kan er een budget worden aangevraagd bij de gemeente. Ook hier kan weer een onderscheid gemaakt worden tussen zorg in natura en PGB.

Vanuit de Zvw zijn zorgverzekeraars tegenwoordig verplicht voor de organisatie van wijkverpleging en persoonlijke verzorging. Er kan bij de wijkverpleegkundige die een overeenkomst heeft met de zorgverzekeraar een indicatie worden aangevraagd. Er wordt naar de persoonlijke situatie, hulpvraag en zorgbehoefte gekeken. Ook wordt gekeken wat de beste oplossing is en welke zorg er wordt toegekend. De aanvrager kan kiezen voor een PGB.

Vanuit de jeugdwet kan er bij de gemeente een PGB aangevraagd worden. Doorgaans biedt de gemeente dan eerst zorg in natura aan in de vorm van een individuele voorziening. Een jeugdarts of indicatiesteller van de gemeente stelt de indicatie vast. Het kan zijn dat zorg die zelf wordt ingekocht meer kost dan de zorg in natura van de gemeente. In een dergelijk geval kan de gemeente een PGB niet weigeren.

De SVB doet sinds 2015 de uitbetaling van PGB aan zorgverleners. Deze dienen dan ook een goedkeuring te hebben op basis van een zorgovereenkomst met het zorgkantoor of met de gemeente. De zorgovereenkomsten van budgethouders worden geregistreerd. Het is niet meer zo dat het PGB op de eigen bankrekening kan worden gestort. De SVB betaalt rechtstreeks de zorgverleners. Het gaat hier om het zogenaamde trekkingsrecht, waarbij voorkomen wordt dat er gefraudeerd wordt met het persoonsgebonden budget. Er is nu dus meer controle. Declaraties kunnen online doorgegeven worden via ‘Mijn Pgb’ op de website van de SVB. Overigens is het zo dat voor een PGB vanuit de Zorgverzekeringswet een keuze wordt geboden om wel zelf de eigen administratie te voeren of dit over te laten aan de SVB. De cliënt betaalt dan bijvoorbeeld eerst zelf de rekening en declareert de rekening bij de zorgverzekeraar. Er dient over het algemeen rekening gehouden te worden met een eigen bijdrage. Het is niet mogelijk om in het buitenland PGB aan te vragen, maar er kan wel van zorg uit het buitenland gebruik worden gemaakt.