Er is op het gebied van het eigen risico in de zorg een onderscheid tussen het verplichte en het vrijwillige eigen risico. Niemand komt onder het verplichte bedrag uit dat men zelf in veel situaties dient te betalen. In 2018 is het bedrag op 385 euro vastgesteld, waarbij er in elk geval geen sprake is van een verhoging. Het kan in voorkomende situaties verstandig zijn om het eigen risico vrijwillig verder te verhogen, maar dat is lang niet altijd het geval. Het is bijvoorbeeld niet verstandig als er sprake is van een chronische ziekte, waarbij vooraf al kan worden vastgesteld dat er gedurende het jaar regelmatig een beroep op de zorg moet worden gedaan. Indien dat perspectief er anders uitziet en er is sprake van een gezond persoon die liever wat minder zorgpremie betaalt dan kan het eigen risico wel verhoogd worden. De kans is dan klein dat er vaker aanspraak gemaakt moet worden op zorg.

Het voordeel van het verhogen van het eigen risico van de zorgverzekering is dat er sprake is van een lagere premie. De zorgverzekering beloont namelijk de verzekerde dat deze een hoger risico neemt met een korting op de zorgpremie. Er zijn overigens verschillende staffels voor het verhogen van het eigen risico, waarbij 500 euro het hoogste en maximale bedrag is. Dat levert dan ook de meeste korting op. Er is echter ook een nadeel. Als er wel aanspraak gemaakt moet worden op zorg dan kan zowel het verplichte als het vrijwillige bedrag aangesproken moeten worden. De premie is dan wel lager, maar de verzekerde dient wel een groot bedrag aan eigen risico te betalen. Het is dus lang niet altijd verstandig om het eigen risico vrijwillig te verhogen. Het kan namelijk het geval zijn dat de korting op de zorgpremie aan het einde van het jaar niet blijkt op te wegen tegen het totale bedrag dat aan eigen risico is betaald. Het kan echter ook zo zijn dat er maar een deel van het eigen risicobedrag moet worden aangesproken en dat er dus in verhouding financieel van geprofiteerd wordt door de lagere zorgpremie. Iedereen kan het beste uitgaan van de eigen persoonlijke situatie op het gebied van gezondheid en daarbij ook de eigen financiƫle situatie mee te nemen. Bij een hoger vrijwillig eigen risico moeten indien nodig de kosten namelijk wel betaald kunnen worden.